چرا پرندهها دچار برق گرفتگی نمیشوند؟
بیشک هنگام عبور از خیابان، پرندگانی را دیدهاید که در حین پرواز، ناگهان روی سیمهای انتقال برق فرود میآیند و احتمالا این سوال برای شما مطرح شده است که به رغم وجود جریانی با ولتاژ بالا در این سیمها چرا این پرندگان دچار برق گرفتگی نمیشوند؟
حقیقت این است که روی این سیمها هیچ پوشش عایقی هم وجود ندارد و به همین علت قرار گرفتن این سیمها در ارتفاعات کم میتواند بسیار خطرناک باشد.
تنها دلیلی که موجب میشود پرندگان بندرت در این شرایط، دچار برق گرفتگی شوند، این است که وقتی پرندگان روی این سیمها مینشینند تنها با سطح سیمها در تماس هستند و بدن آنها با هیچ جای دیگری در ارتباط نیست.
انرژی الکتریکی نیز مانند دیگر انواع انرژی در جهتی حرکت میکند که به حالتی از موازنه یا تعادل دست یابد.
به عبارت دیگر، انرژی از مناطقی که انرژی در آنجا بیشتر است، به مناطقی که با کمبود انرژی مواجه است جریان پیدا میکند و همیشه برای رسیدن به این وضعیت، مسیری را انتخاب میکند که با مقاومت کمتری در طول مسیر حرکت روبهرو شود.
اگر پرنده یک پای خود را روی سیم برق قرار دهد و پای دیگرش را روی سطح زمین یا سیم دیگری با ولتاژ کمتر بگذارد، با مشکل برق گرفتگی مواجه خواهد شد، اما در شرایطی که هر دو پایش روی یک سیم برق باشد یا یک پای این پرنده روی سیمی با همان ولتاژ قرار گرفته باشد، هیچ خطری پرنده را تهدید نخواهد کرد بنابراین جریان هیچ مسیری را برای انتقال پیدا نخواهد کرد و در همان مسیر سیم که کمترین مقاومت ممکن را دارد باقی میماند.
میتوان گفت، تنها در شرایطی که جریان از بدن پرنده عبور کند و از یک مسیر با ولتاژ بالا به مسیر دیگری با ولتاژ پایین منتقل شود، پرنده دچار برقگرفتگی میشود.
انسانها نیز اگر دو دست خودشان را روی یک سیم برق بگذارند و از آن آویزان شوند، تا زمانی که به زمین یا دکلهای مخابراتی نزدیک نشوند با مشکل برق گرفتگی مواجه نخواهند شد، چراکه در چنین وضعیتی هیچ مسیری برای عبور جریان برق از بدن فرد وجود نخواهد داشت. در عین حال هیچگاه به شما توصیه نمیکنیم چنین کاری را امتحان کنید.
برای اثبات این حقیقت در ذهنتان تنها کافی است سرتان را رو به آسمان بلند کنید و نگاهی به پرندگانی بیندازید که روی این سیمها فرود میآیند و پس از رفع خستگی به پرواز در آسمان ادامه میدهند.
مریم وکیلی
منبع: دفتر تالیف و برنامه ریزی کتب درسی